จังหวัด เชียงใหม่ เชียงใหม่ เป็นจังหวัดในภาคเหนือของประเทศไทย ครอบคลุมพื้นที่ประมาณ 20,107.06 ประชากร และใหญ่เป็นอันดับสี่ของประเทศ. เชียงใหม่แบ่งการปกครองออกเป็น 25 อำเภอ โดยอำเภอเมืองเชียงใหม่เป็นศูนย์กลางของจังหวัดในปี พ.ศ. 2552 อำเภอวัฒนาได้รับการสถาปนาเป็นอำเภอที่ 25 ของจังหวัด และลำดับที่ 878 ของประเทศ และเป็นอำเภอที่อายุน้อยที่สุดในประเทศไทย
จังหวัดเชียงใหม่มีประวัติศาสตร์อันยาวนาน เคยเป็นเมืองหลวงของอาณาจักรล้านนาโบราณ ในภาษาท้องถิ่นเรียกว่า “คำเมือง” มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวทั้งในด้านประเพณีและวัฒนธรรม และมีสถานที่ท่องเที่ยวมากมาย โดยเริ่มวางตำแหน่งตัวเองให้เป็นเมืองสร้างสรรค์และได้รับการประกาศให้เป็นเมืองสร้างสรรค์แห่งโลกด้านหัตถกรรมและศิลปะพื้นบ้านในปี 2560 ขณะนี้อยู่ระหว่างการพิจารณาให้เป็นแหล่งมรดกโลกขององค์การยูเนสโก เชียงใหม่ยังถือว่าเป็นศูนย์กลางของดาราศาสตร์ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ [4] หอดูดาวแห่งชาติและอุทยานดาราศาสตร์แห่งชาติตั้งอยู่ที่นี่
ประวัติ จังหวัด เชียงใหม่
จังหวัด เชียงใหม่ เวียงเชียงใหม่ มีชื่อที่ปรากฏในตำนานท้องถิ่นของเชียงใหม่ “นพบุรี ศรีนครปิง เชียงใหม่”[5] (ภาคเหนือของประเทศไทย:)[6]) พระยามังรายก่อตั้งเมื่อวันที่ 12 เมษายน (ตามปฏิทินจูเลียน) หรือวันที่ 19 เมษายน (ตามปฏิทินเกรกอเรียน) พ.ศ. 2382[7]
ในอดีตเชียงใหม่เคยเป็นเมืองหลวงของราชอาณาจักรนครรัฐเอกราช เรียกว่าอาณาจักรล้านนา อยู่ภายใต้การปกครองของราชวงศ์มังรายประมาณ 261 ปี (ระหว่าง พ.ศ. 1296 ถึง พ.ศ. 1558) จนกระทั่งเชียงใหม่เสียเมืองให้กับพระเจ้าบุเรงนองแห่งหงสาวดีในปี พ.ศ. 2101 เชียงใหม่อยู่ภายใต้การปกครองของพม่ามานานกว่าสองร้อยปี จนกระทั่งสมัยสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี จึงเกิดสงครามขับไล่พม่าออกจากเชียงใหม่และเชียงแสนได้สำเร็จ ภายใต้การนำของเจ้ากาวิละและพระยาจาบัน (บุญมา) ได้เปลี่ยนชื่อเป็นเมืองรัตนติงสาอภินาวปุรี[8] (ภาคเหนือของประเทศไทย:[9])
ต่อมาพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระยากาวิละเป็นพระมหากษัตริย์ ปกครองเมืองเชียงใหม่และเป็นประมุขของราชวงศ์ทิพย์จักระ (ราชวงศ์เจ็ดเจ้าชาย) และต่อมาบรรดาเจ้าชายผู้สืบเชื้อสายมาจากพระเจ้ากาวิละ ทรงปกครองเชียงใหม่และเมืองอื่นๆ อย่างต่อเนื่อง
ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมีการปฏิรูปการปกครองจังหวัดของประเทศ ด้วยการสถาปนาจังหวัดเทศบาลหรือเรียกอีกอย่างว่า “จังหวัดพายัพ” ต่อมาเชียงใหม่ได้รับการปรับปรุงการปกครองและยกระดับเป็น “จังหวัด” ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2476 ในสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
ที่ตั้ง
จังหวัดเชียงใหม่ (อำเภอเมือง) ตั้งอยู่ที่ลองจิจูด 18 องศาเหนือ และละติจูด 98 องศาตะวันออก สูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 310 เมตร ความกว้างจากตะวันตกไปตะวันออกประมาณ 138 กิโลเมตร ความยาวจากเหนือลงใต้ประมาณ 428 กิโลเมตร จากกรุงเทพฯ ระยะทาง 696 กิโลเมตร 10]
พื้นที่ติดต่อ
ทิศเหนือได้แก่ ดอยพีปันน้ำ ดอยคำ ดอยปกกล้า ดอยหลักแตง ดอยถ้ำโป่ง ดอยทึบ ดอยผาวอก และดอยอ่างขาง ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของเทือกเขาลาว มันคือเส้นเขตแดน
ทิศใต้ติดต่อกับอำเภอสามเงา อำเภอแม่ระมาด และอำเภอท่าสองยาง (จังหวัดตาก) โดยมีลำน้ำแม่ตื่นและดอยพี่ปันน้ำ ดอยเรียม และดอยหลวงเป็นแนวเขต
ทิศตะวันออกติดต่อกับอำเภอแม่ฟ้าหลวง อำเภอเมืองเชียงราย อำเภอแม่สรวย อำเภอเวียงป่าเป้า (จังหวัดเชียงราย) อำเภอเมืองปาน อำเภอเมืองลำปาง (จังหวัดลำปาง) อำเภอบ้านธิ อำเภอเมืองลำพูน อำเภอป่าซาง อำเภอเวียงหนองล่อง อำเภอบ้านโฮ่ง และลี ( จังหวัดลำพูน) ส่วนติดกับจังหวัดเชียงรายและลำปาง มีร่องน้ำลึกของแม่น้ำแม่กก ดอยซาง ดอยหลุมข้าว ดอยแม่วัวน้อย ดอยวังผา และดอยแม่ ถือเป็นเขตแดน ส่วนที่อยู่ติดกับจังหวัดลำพูน มีดอยขุนห้วยลา ดอยช้างสูง และลำน้ำแม่ปิง เป็นแนวเขต
จังหวัด เชียงใหม่ ทิศตะวันตกเชื่อมต่อกับอำเภอปาย อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน อำเภอขุนยวม อำเภอแม่ลาน้อย อำเภอแม่สะเรียง และอำเภอสบเมย (จังหวัดแม่ฮ่องสอน) ได้แก่ ดอยพี่ปานน้ำ ดอยกิ่วแดง ดอยแพร่เมือง ดอยแม่ยะ ดอยอังเกตุ ดอยแม่สุรินทร์ ดอยขุนยวม ดอยหลวง โรงแม่ฤทธิ์ แม่อ้อย ดอยพี่ปานน้ำ ดอยขุนแม่ตื่น เป็นเส้นเขต
จังหวัดเชียงใหม่ล้อมรอบด้วย 5 อำเภอ ได้แก่ อำเภอแม่อาย อำเภอฝาง และอำเภอเชียงดาว อำเภอเวียงแหง อำเภอไชยปราการ รวมระยะทาง 227 กิโลเมตร แต่พื้นที่ชายแดนส่วนใหญ่เป็นป่าและเป็นภูเขา จึงไม่สามารถแบ่งเขตแดนได้ชัดเจนและมีปัญหาเรื่องเขตแดนระหว่างประเทศ
บทความแนะนำ
